Freudiyen perspektifin insan doğasına yönelik en kapsayıcı açıklama olan; mutlu olabilmenin şartlarında çocuklar için sevilmek, büyükler için çalışmaktır. Bu bakış açısı aslında kültürel yetiştirilme ve yaşamı idame ettirmenin bir gerekliliğidir. Bu temel görüşün ilki olan çocukların sevilmesi; onların hissiyatlarında kendilerinin yakınları tarafından değerli bulundurulduğu ve sevilmeye layık görüldüğü inançları, onları bir yandan mutlu hissettirirken diğer yandan örtük olarak onlara yetenekli birer birey olup bir şeyler öreterek çevresindekilere yararlı bir birey olmaya zoraki bir mecburiyet yükler. Bu zoraki yükleme duygularıyla büyüyen bireyler bir şeyler üretebilme, oluşturabilme, düzenleyebilme istek ve umuduyla yetenekleri konusunda yüksek benlik saygısıyla girişirler. Heyecanla giriştikleri bu işlerde en ufak bir olumsuz durum karşısında gerçekdışı bir içsel değerlendirmeyle öz benliğe yönelik gerçekleştirilen olumsuz ve yetersizlik inanç ve tutumları karşısında kişi kendisini noksan ve yetersiz hisseder. Ortaokul beşinci sınıfa devam eden Arya öğretmeninin verdiği ödevi odasında bitirdikten sonra mutluluk içinde babasına göstermek için salona koşar. Aryanın babası Faruk Bey TV karşısında bu gün iş yerinde yapmış olduğu projenin patronu tarafından beklediği gibi bir takdire şayan bir proje olarak görülmemesi üzerine kendisinin yoğun çabalarına rağmen düşündüğü takdirleri alamamasını öz benliğine yönelik yetersizlik düşüncesine kapılı halde derin düşüncelere dalarken kızının heyecanlı sesiyle kendisini toparlar. Arya büyük bir şey başarmış coşkusuyla babasına ödevini gösterir. Suni bir gülümseme takınarak, mutsuz ve her şeyden bezmiş aldırışsız bir tutumla kızına cevap veren Faruk Bey kötümser bakışların yüklediği olumsuz atmosferik bir tavırla "güzel olmuş kızım, annene de göster" deyip tekrar karamsar düşüncelerine dalar. Arya babasının bu tavrını kendisinin sevilmeye layık biri olmadığına, değersizlik duyguları içinde kendi öz benliğine yönelik bir tehdit ve yetersizlik olarak algıladı. Annesinin yanına giden Arya babasının artık kendisini sevmediğini onunla ilgilenmediğini söyler. Bu kesitsel parafta herpes virüsü gibi ne zaman bağışıklık sistemi zayıflık dönemi geçirince aktifleşen olumsuz duygu ve düşüncelerin bireyin yaşam dönemlerine nasıl girdiğini ve sürdüğünü betimlemektedir. Bu bozuk inançlar öz benliğe yönelik geliştirilen milyonlarca davranış bu gerçek dışı kötümser bakış açısını desteklemek için kişiler tarafından bozuk inançlarıyla kuruntulu fantezileriyle birlikte sözde gerçeklerin ispatı için kümelenir. Bu olumsuz kötümser bakışın kanıt toplama yarışına dönüşmesi bireyin kendi yetenekleriyle kendini yeteneksiz ve değersiz kılma paradoksuna dönüşür. Bireyin bu çıkmazdan kendisini kurtarabilmesi için bakışını kendi başarılarını ve başarısızlıklarını nasıl açıkladıklarına bağlıdır iyimser bakış açısına sahip bireyler başarısızlığı değiştirilebilir bir nedene bağlarken kötümser bireyler ise başarısızlığın nedenini kendilerinde bulur ve bunun değişmeyeceğine inanırlar. Bireyin değerlerini, yeteneklerini ve öz kimliğini değersiz kılma ve hayatın anlamsızlığı üzerine derin karamsar durumlardan kurtulabilmesi için; bireyin yeni bir bilişsel çerçeve yaratarak hayata başka bir bakış açısıyla bakması, kafasını kendine yönelik sorun ve kuruntulardan kurtarmak için yardıma ihtiyacı olanlara yardım etmesi ya da ruh sağlığı alanında profesyonel bir uzmandan psikolojik destek almasına bağlıdır.

Bambaşka konularda buluşmak üzere... Kendinize iyi davranın.

Uzman Klinik Psikolog
Şakir ERNAS

0533 373 81 23