Çocuklarda Dil Gelişimi, Konuşma ve Dil Bozuklarının Nedeni

2-3 Yaş Etkinlikler ve Oyunlar & 4-5 Yaş Etkinlikler ve Oyunlar

   Bu yazımda çocuklarımızdaki dil gelişimi, dil ve konuşma bozuklukları, 2-3&4-5 yaş arasındaki çocuklarımızın oyun oynama ve etkinlik faaliyetleri hakkında kısa bilgiler ve neler yapılması gerektiğinden bahsedeceğim.

Çocuklarımızla iletişim kurarken göz temasını kurma, sürdürme, konuşmayı başlatma ve sıra ile konuşmak etkili iletişimizi güçlendirir. Çocuğumuzun konuşmasını eleştirilmemeli ve cümlesi bitene kadar dinlemeliyiz. Eğer çocuğumuz da dil ve konuşma bozuklukları varsa, çocuğumuzun sözü bittikten sonra aile bireyi olarak yanlış telaffuz ya da kelimeler varsa düzeltilerek tekrardan doğru bir şekilde söylenmelidir.

Çocuğumuzun dil ve konuşmada yetersiz olmasının bir nedeni de küçük yaşta geçirdiği şiddetli ve uzun hastalıklar olabilir ve dil gelişimi 1-2 yıl uzatır.

Çocuklardaki dil gelişimi sosyal çevreyle etkileşim halinde daha da hızlanır. Örneğin; çocukla konuşmak, oyun oynamak, kitap okumak dil gelişimini güçlendirir.

Sosyo-ekonomik açıdan durumu iyi olan ailelerin çocukları daha erken ve düzgün olur.

Dil ve konuşma Bozukluklarının Nedeni

Organik Nedenler

-        Ağızda yapı bozuklukları (kurtağzı)

-        Merkezi sinir sistemi bozuklukları

-        Duyu organları bozuklukları(duyma, işitme vb.)

-        Bilişsel bozukluklar (zekâ gerilikleri)

-        Motor bozuklukları

Fonksiyonel Nedenler

-        Çocuğun yaşadığı çevre

-        Ailede yöresel dilin konuşulması

-        Ailede birden fazla dilin konuşulması

-        Ciddi sosyal ve kültürel bozukluklar

-        Aile içi problemler

-        Ciddi duygusal sorunu olan çocuklar

Dil ve konuşma bozuklukları türleri

-        Ses bozuklukları

-        Eklemleme (söyleyiş) bozuklukları

-        Ritim bozuklukları (kekeleme)

-        Gecikmiş dil ve afazi (söz yitimi)

Dil gelişiminin desteklemek için dikkat edilecek unsurlar

-        Beraber şarkı söylemek

-        Şiir okumak

-        Tekerlemeler söylemek

-        Çocuğa hikâye veya masal anlatmak

-        Çocuktan masal ya da hikâye dinlemek

2-3 Yaş Oyunlar ve Etkinlikler

Çocuğumuzla oyun oynarken yer bildiren sözcükler söylemeliyiz veya öğretebiliriz. Örneğin; “kalemi kutunun içine koyar mısın?”, “çay bardağını mutfağa getirir misin?” , “elindeki bezi masanın üstüne koyar mısın?” gibi sözcükler çocuğumuzun algılarını kuvvetlendirir ve yer-mekân bildirimi kazanmış olur.

10’a kadar saymayı öğretebiliriz. 

Boya kalemleri ve resim kâğıdı üzerine istediği resmi çizmesini söyleyebilir veya bir yazıyı taklit etmesini isteyebiliriz.

4-5 Yaş Oyunlar ve Etkinlikler

Nesneleri ifade ederken “bu”, “o” ve “şu” sözlükleri yerine “kalemi”, “defteri”, “bezi” veya “bardağı” gibi yer bildirici sözcükler kullanmalıyız.

Büyük-küçük, soğuk-sıcak, kısa-uzun vb. oyunlar oynayarak çocuklarımızdaki zıtlık kavramını geliştiririz.

Çocuğumuza duyguları ve hisleri hakkında soru sorabiliriz hatta bir konu hakkında konuşuyorsak aile arasında çocuğumuzun da fikrini sormalıyız.

Bir sözcüğün hangi harf veya ses ile başladığını sorup ya da hangi harf veya ses ile bittiğini sorabiliriz.

Beraber kitap, dergi ya da gazetedeki resimleri çocuğumuzun açıklatabiliriz.

3-4 mısralık şarkılar söyletebiliriz.

Ek olarak; 0-3 yaş çocuklarımızda bilişsel gelişim için çıngırak, müzik kutusu, ses çıkaran tahta veya plastik oyuncak, hareketli oyuncak, büyük renkli küpler, basit bloklar, 6-8 parçalık yapbozlar veya az parçalı büyük Legolar bu yaş grubundaki çocuklarımızın bilişsel gelişiminde yardımcı olur.

PROFESYONEL YAŞAM KOÇU, ÖĞRENCİ KOÇU ve EĞİTİM DANIŞMANI

SİNAN SEYFİ YETKİNER

 0535 022 21 13

0533 373 8123

sinanseyfiyetkiner@gmail.com