Psikolojik Problemler 0544 7243650
ekremculfa@hotmail.com
Anoreksiya Nevroza Nedir?
29/03/2011 Anoreksiya nevroza, aşırı değerlendirilmiş kilo verme arzusunun sonucunda gelişen yemek yeme davranışındaki değişikliklerle karakterize , tıbbi , sosyal ve psikolojik bir bozukluktur. İlk defa 1873 yılnda Dr. William Gull tarafından isimlendirilmiştir. Anoreksiya Latince iştah kaybı anlamına gelmektedir fakat bu isimlendirme hastalığını özelliklerini tam anlamıyla nitelememektedir çünkü bu anoreksiya nervozada söz konusu durum bir iştah kaybı değil bilinçli bir şekilde yemek yemeyi istememe durumudur. Genellikle 12-18 yaşları arasında başlayan ve kilo alma korkusu yüzünden bilinçli olarak aşırı zayıf kalma çabaları ile giden bir bozukluktur. Hastalık için tanımlanmış tanı kriterleri şunlardır:A. Yaşı ve boy uzunluğu için olağan sayılan en az kiloda ya da bunun üzerinde bir vücut ağırlığına sahip olmayı kabul etmeme (beklenenin %85’ inin altında bir vücut ağırlığına sahip olmaya yol açan bir kilo kaybı ya da büyüme dönemi sırasında, beklenenin %85’ inin altında bir vücut ağırlığına sahip olmaya yol açacak biçimde beklenen kilo alımını gerçekleştirememe) B. Beklenenin altında bir vücut ağırlığına sahip olmasına karşın kilo almaktan ya da şişman bir olmaktan aşırı korkma. C. Kişinin vücut ağırlığı ya da biçimini algılama biçiminde bozukluk olması, kendini değerlendirmede vücut ağırlığı ya da biçiminin anlamsız bir etkisinin olması ya da o sırada vücut ağırlığının düşük olmasının önemini inkar etme. D. Bayanlarda menarş sonrası amenore, yani, en az üç ardışık menstruel siklusun olmaması (sadece hormon verilemesi sonrası menstruasyon dönemleri oluyorsa o kadının amenoresi olduğu düşünülür). Anoreksiya Nervozanın tanımlanmış iki alt tipi bulunmaktadır: • Kısıtlı Tip : Anoreksiya nervozanın o sıradaki epizodu sırasında kişi düzenli olarak tıkınırcasına yeme ya da çıkartma (yani kendisinin yol açtığı kusma ya da laksatiflerin, diüretiklerin ya da lavmanların yanlış yere kullanımı) davranışı göstermemiştir. • Tıkınırcasına yeme/çıkartma tipi : anoreksiya nervozanın o sıradaki epizodu sırasında kişi düzenli olarak tıkınırcasına yeme ya da çıkartma (yani kendisinin yol açtığı kusma ya da laksatiflerin, diüretiklerin ya da lavmanların yanlış yere kullanımı) davranışı göstermiştir. Genellikle 10-30 yaşları arasında görülür. 13 yaşından sonra başlama sıklığı artmaya başlar .17-18 yaşlarından sonra en yüksek düzeye ulaşır. Hastaların %85’ inde başlama yaşı 13-20 yaşları arasıdır. Toplum genelinde yaygınlık %0.3’ dür . Kadınlarda erkeklere göre 10 ile 20 kat daha fazla görülür. Hastalığın gelişmesiyle , yüksek ve orta sosyokültürel düzeyler daha çok ilişkilendirilmiştir. Zayıf olmanın güzellik, başarı ve çekiciliği simgelediği kültürel baskı ortamlarında hastalığın görülme sıklığı artar. Balerin, atlet, manken, güreşçi gibi mesleklerde görülme sıklığı daha yüksektir. Yapılan çalışmalar hastalığın gelişmesinde kalıtımın da önemli olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca vücuttaki bazı hormon dengesizliklerinin de hastalığın gelişmesinde etkili olduğu saptanmıştır. Anoreksiya Nervoza hastalarıyla yapılan çalışmalarda bu kişilerin hastalık öncesi okul başarısı yüksek,içe dönük, sosyal yönden güvensiz, aşırı saygılı ve mükemmelliyetçi gençler olarak tanımlandıkları görülmüştür. Hastalık gelişmeden önce aşağıdaki yeme davranışı değişiklikleri uyarıcı olabilir: • Kalabalıkta yememe • Sofraya oturmama • Çok sıkı perhiz yapma • Yiyeceklere aşırı ilgi • Başkaları için yemek hazırlama • Yemek tarifleri toplama • Beslenme konusunda ayrıntılı bilgi sahibi olma • Yiyecekleri küçük parçalara keserek yeme • Yiyecekleri saklamak , çalmak Bu hastalar, genellikle çok az miktarda yer, günlük alınan kalori miktarı düşüktür (600-1000 kal/gün) Bu kişiler, yağlı, unlu, şekerli gıdaları tamamen kesebilir. Hastalık sürecinde kendi kendini kusturma, aşırı egzersiz yapma ve bağırsak hareketlerini hızlandıran ilaçlar bitkisel çaylar kullanımı görülebilir. Amenore (adet olamama) olguların 1/5’inde belirgin kilo kaybından önce ortaya çıkar. Kilo normale döndükten sonra da devam edebilir. Hastalığın diğer belirtileri şunlardır: • Soğuğa karşı hassasiyet • Cinsel isteksizlik • Kabızlık • Ödem • Saç dökülmesi • Parmak boğumlarında sertleşme • Deride kuruluk • Memelerin küçülmesi • Kemik erimesi • Sara nöbetleri Bu hastalıkla birlikte depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, sosyal fobi, cinsel isteksizlik, madde bağımlılığı görülebilinir. Anoreksiya nervoza , ruhsal bozukluklar içinde en ölümcül hastalıktır, 10 yıl içinde iyileşme oranı 50%’ den azdır ve hastalığın sebep olduğu ölümler %15-20 olarak değerlendirilmiştir. Hastaların 1/5’i tamamen iyileşibilir %60’ında kronikleşme ya da alevlenme ile giden dalgalı bir seyir izlenir. 0533 373 81 23 |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |