uzman klinik psikolog sabiha ışık 05333738123
sabihaisik@outlook.com
Otizm nedir?
10/06/2022 Otizm nedir? Yaygın gelişimsel bozukluk başlığı altında otizm, asperger
sendromu, çocuğun dezintegratif bozukluğu (Heller sendromu), başka türlü
adlandırılamayan yaygın gelişimsel bozukluk yer alır. Otizm belirtileri
nelerdir? Otistik çocukları üç konuda sıkıntı yaşarlar; sözel iletişim,
duygusal ve sosyal alan, davranışsal konular. Çocuğunuzda bunlardan tamamı
olmasa da bir kısmını gözlemliyorsanız bir uzmana başvurmanız çok önemlidir.
Otizm’de erken teşhis ve doğru yönlendirme çok önemlidir. Çocuğa bakım desteği verenlerin onu
gözlemlemesi ve yaşıtlarıyla kıyaslamaları bazı sorunları erken fark
edebilmeleri açısından çok önemlidir. Otistik çocukların %50-75’inde konuşma gelişmemiştir. Ancak
geri kalan %50-25 kısmında konuşma olmasına rağmen kendine özgü bir şekli
vardır. Sözel iletişimde en çok gözlenen bozukluklar; zamirleri
yerinde kullanamama, kendilerinden 3. Tekil şahıs gibi söz etme, söylenenleri
aynen tekrar etme, anlamsız yere aynı cümle ve kelimeleri tekrarlama, nesneleri
farklı şekilde isimlendirme, konuşmaları monotondur, ses tonu
ayarlanamayabilir, kendi kendine mırıldanma, konuşmada gecikme. Duygusal ve sosyal alanda gelişim sıkıntıları; göz kontaktı
kurmama, konuşurken göz kaçırma, dinlemiyormuş gibi davranma, jest ve mimikleri
kullanamama, yalnızlığı tercih etme, karşısındakinin ne hissettiğini
anlayamama, ilgi ve zevklerini başkalarıyla paylaşma ihtiyacı duymazlar, sosyal
ilgi bazen geç çocukluk ve ergenlik döneminde başlayabilir. Otizmli çocuklarda davranışsal sorunlar; tekrarlayıcı
hareketler, sınırlı ilgi alanı, rutin olarak bazı davranışların tekrarı. Bu
çocuklar yaşıtlarından farklı olarak bazı davranış şekillerini gösterebilirler.
Öne arkaya sallanma, sevinince ellerini çırpma gibi. Marka, telefon numaraları,
haritalar, logolar, doğum tarihlerine ilgi gösterebilirler. Kendince belirli
kurallara sahip olma ve bunda ısrar etme. Sürekli oturduğu sıraya oturma, belli
bir eşyayı, oyuncağı yanında taşıma, belli bir kıyafeti giyme gibi. Yer
değişikliğinden, kural değişikliğinden herkesten fazla rahatsız olabilirler ve
tepki gösterebilirler. Otizmli çocukların
zekası nasıldır? Otizmli çocukların zeka düzeyleri normal ya da normale yakın
olabilir. Hafif düzeyde otistik veya asperger sendromu olan çocuklar genellikle
normal ilköğretim sınıflarında yaşıtlarıyla eğitim görürler ve böyle olması bu
tip çocuklar için faydalıdır. Çünkü yaşıtlarından öğreneceği çok şey vardır. Ancak
bazı alanlarda zorluklar yaşamaları hem kendilerinin hem de öğretmenlerinin
çeşitli zorluklar yaşamasına neden olur. Bu nedenle bu tip çocukları tanımak,
onların sınıfa adapte olabilmeleri ve bu şekilde topluma kazandırılabilmeleri
açısından çok önemlidir. Bu çocukların bazıları üstün matematik becerileri,
ezber gücü, resim yeteneği, müzik yeteneği gibi özelliklere de sahip
olabilirler. Hayatlarının ileri dönemlerine bakıldığında 3’te 1’inin
kendilerine yetecek bir yetişkin hale geldiği görülmektedir. Hastaların %4
kadarı normallerden ayırt edilemeyecek kadar iyileşirken %11 kadarı bazı
davranışsal acayipleri olsa da iyi gelişim gösterirler. Otizm tanısı konulmuş
bir öğrencinin öğretmeni nasıl davranmalıdır? Okulda öğretmene düşen görevler
nelerdir? Normal bir ilköğretim okuluna devam edebilecek düzeyde otistik
çocuklar eğer sınıflarındaki öğretmenleri ve arkadaşları tarafından
kabullenilir ve desteklenirlerse genellikle eğitimleri oldukça başarılı bir
şekilde sürdürebilmektedirler. Ancak öğretmenlerin karşılaşabilecekleri
durumlara hazırlıklı olmaları ve ne yapabileceklerini bilmeleri çok önemlidir. Otistik
çocuklarla öğretmenleri arasında yaşanan sorunların başında çocuğun hareketli
ve derse odaklanamaması vardır. Bunun dışında arkadaşları ile ilişki kurmak
yerine yalnız olmayı tercih etmeleri, kendi ilgi alanlarıyla fazlaca meşgul
olmaları sorun olarak karşımıza çıkabilirler. Otistik özellikler gösteren çocuk aile zaten yeteri kadar
ilgili ve bilgili ise durumu fark eder etmez bir uzmana başvurmuş, çocuğun
bireysel eğitimine başlanılmış aynı zamanda bir uzman tarafından da düzenli
olarak takip edilmelidir. Ancak bunlar gerçekleşmemişse öğretmenin ilk işi
aileyi çocuklarını belli alanlarda zorluklar yaşadığını bildirmesi ve bir
uzmana başvurmalarını sağlamaktır. Daha sonraki aşamalarda çocuğun sınıf
içindeki hareketliliği, dikkat dağınıklığı ve davranış ile ilgili sorunları
uzmana bildirip yardım alması gerekmektedir. Ayrıca sınıf arkadaşlarının
oyunlarında onu dışlamamaları, bazı davranışlarında ona örnek olma konusunda
öğretmenlerin yönlendirici olmaları faydalık olacaktır. Ayrıca bu tip
çocukların aileleri zaman zaman karamsarlığa kapıldıkları sık görülür. O
nedenle otizm bozukluğu olan öğrenciler için öğretmenin yüreklendirici olması,
çocuktaki gelişmeleri aile ile paylaşması ve iş birliğini sürdürmesi çok
önemlidir. Uzman Klinik Psikolog
Sabiha IŞIK |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
Göç’ün Psikolojisi ve Sosyolojisi - 21/06/2022 |
Uluslararası göç; bir ülkeden bir ülkeye belirli bir süre yaşamak için taşınmak olarak adlandırabiliriz. Göç konusunu sebeplerine göre ayıracak olursak eğer; 1) ekonomik göç yani iş için göç edenler: Eskiden Avrupa mavi yakalı göçmen ararken |
Çocuklara “Hayır”ı Öğretmek, Çocuklara Hayır Diyebilmek - 31/05/2022 |
Ne zaman çocuklara “hayır” diyoruz? Ne zaman “dur” diyoruz? Acaba bu hayır’lar bizim hayır’larımız mı yoksa olması gereken hayır’lar mı? Çocukların cezalandırılmaları ile ilgili süreçlerde bazen hayır diyerek, ses tonumuzu da arttırarak yapmaması g |
İstediğini ağlayarak yaptırmaya çalışan çocuğa nasıl davranmalıyız? Ödül ve pekiştireç yöntemi nası - 24/05/2022 |
Bebek doğduğu andan itibaren ağlamaya başlar. Konuşamadığı için acıktığında, bir yeri ağrıdığında, tuvaleti geldiğinde, herhangi bir rahatsızlık durumu yaşadığında kendini başka türlü ifade edemeyeceği için ağlar. Ağladığında anne gider ve bir sor |
Çocukların psikolojik açıdan önemli gelişim dönemleri - 17/05/2022 |
Çocukların en hızlı büyüyüp geliştikleri dönemdir. Fizyolojik olarak çocuğun kas ve motor gelişimi git gide ilerleme kaydetmektedir. Zihni berraktır. Dışarıdan ne gelirse zihnine alır. Bu hızlı gelişim döneminde de aile olarak onun gelişimine ciddi |
Psikolojik Desteğe İhtiyaç Duyan Bir Yakınınıza Nasıl Yaklaşmalısınız? Onları terapiye yönlendirme - 10/05/2022 |
Kişinin yakınına nasıl davranacağı yakının psikolojik dinamiğine, yaşadığı sorununa, sizin kişiyle yakınlık seviyenize göre çokça değişebilir. Fakat bu videoda biraz daha genel olarak kişilerden ve yaşadıkları sorunlardan bağımsız olarak sorunlar ya |
Evliliklerde ve ilişkilerde geçmişe takılıp kalmaktan nasıl kurtulursunuz? - 10/05/2022 |
Bir insan neden geçmişe takılıp kalır? İçinde bir kızgınlık olabilir, söyleyemedikleri olabilir. Yani içeride işlenememiş, dile getirilememiş duygular, istekler ve ihtiyaçlar olabilir. Aslında kişinin istediği sürekli geçmişe takılıp kalmak değil, e |
Anksiyete (Kaygı) Bozukluğu - 26/04/2022 |
Nüfusun %3’lük bir kesiminde stres hiçbir zaman ortadan kaybolmaz. Bu kişilerde stres, anksiyete yani kaygı olarak yorumlanır. Bu kaygı zaman içinde kötüleşerek göğüs ağrılarına ve kabuslara yol açabilir. Hatta evden çıkmak bile istemezsiniz. Kaygıl |
Hangi durumlarda psikoloğa gidilir? Psikoloğa gitmeli miyim? Psikoterapiste gitmen gerektiğini nas - 19/04/2022 |
Yaşadığın sıkıntıların nedenlerini anlamak, bunlara çözüm bulmak için belki de youtube’dan birçok video izliyorsun, kitaplar okuyorsun ve kafanda bazı şeyler şekilleniyor. Bende bir şeyler var galiba diye düşünebilirsin. Psikoterapi almakta kararsız |
Arkadaş seçiminin önemi Arkadaş seçerken nelere dikkat etmeliyiz? - 15/04/2022 |
Çok bilindik bir sözle başlıyorum. Hayatımızdaki 5 kişinin ortalamasının hayatını yaşıyoruz. Buna ne kadar maruz kaldığımızı hissetmiyoruz. Bunun bizi ne kadar etkilediğinin farkında değiliz. Hayatımızdaki insanların değeri tahmin ettiğimizden fazla |
Devamı |